АНУ Хятадын бүрэн эрхт байдалд заналхийл­сэн аюултай алхам хийхээ зогсоох ёстой хэмээн БНХАУ-ын Батлан хам­гаа­лахын сайд Чан Ванцюань мэдэгдлээ. Тэрээр Куала-Лумпур хотод аюулгүй байдлын бага хуралд оролцож бай­гаа Пентагоны тэргүүн Эштон Картерт хандан ийнхүү мэдэгдсэн байна.

Э.Картер Хятадын зиндаа нэгтэйгээ уулзахдаа, АНУ Өмнөд Хятадын тэнгис дэх газар нутгийн маргаантай асуудалд ямар нэг байр суурь илэрхийлэхгүй байгаа хэмээн онцолсон аж. Тэрээр талуудад хандаж маргаантай бүс нутагт хиймэл арал байгуу­лах, бүс нутагт цэрэг зэвс­гээ байрлуулахыг зогсоохыг уриалсан билээ. Ингэхдээ АНУ Өмнөд Хятадын тэнгист хөлөг онгоц чөлөөтэй зорчих олон улсын хууль эрх зүйг хүндэтгэх зарчим барина хэмээн мэдэгдсэн байна.

Аравдугаар сарын 27-нд АНУ-ын тэнгисийн цэргийн хүчний “Лассен” тээвэрлэгч хөлөг Өмнөд Хятадын тэнгис дэх мар­гаантай арал руу ойртсон юм. Бээжингийн мэ­дэг­дэж буйгаар, Америкийн тээвэрлэгч хөлөг дор хаяж нэг удаа Хятадын эзэмшлийн усанд зөвшөөрөлгүйгээр орсон аж. Америкууд маргаантай бүс нутагт баригдсан хятадуудын нэгэн аралд 12 бээр ойр­тож очсон хэмээн Бээжин үзэж байгаа аж. Америкууд хиймэл арал руу ойртож очсоноо хүлээн зөвшөөрсөн ч үүнийг олон улсын далай тэнгисийн хууль дүрмийг зөрчсөн гэж үзэхгүй байгаагаа мэдэгджээ. Учир нь хятадуудын маргаантай бүс нутагт хиймэл арал байгуулах эрхийг америкууд хүлээн зөвшөөрдөггүй байна.

Хятадын адмирал У Шэнли Америкийн тэнгисийн цэргийн хүчний тэргүүн, адмирал Жон Ричардсонтой уул­заж ярилцахдаа маргаан­тай бүс нутагт аюултай өдөөн хатгалга хийхээ зогсоохыг шаарджээ. “АНУ-ын тал маргаантай усанд сэлгүүцэж, Хя­тадын анхааруулгыг үл ойшоо­соор байвал Бээжин­гийн Засгийн га­зар улс орны бүрэн эрхт, аюулгүй байдлыг батлан хамгаалахын тулд шаардлагатай бүх арга хэмжээг авах болно” хэмээн хятад адмирал онцолсон байна. Харин барууны хэвлэлд У Шэнли бүр ноцтой анхааруулга өгсөн хэмээн уламжлах болов. Вашингтон аюул­тай, өдөөн хатгасан үйлд­лээ үргэлжлүүлсээр бай­вал бүс нутгийн бай­далд ноцтойгоор нөлөөлж, далай тэнгис, агаар дахь хоёр талын хүч­нүү­дийн хооронд том биш мөргөлдөөн гарч, улмаар дайн дэгдэхэд ч хүрч мэднэ хэмээн анхааруулсан бололтой.

Хятад улс 2014 оны зургадугаар сараас хойш маргаантай бүс нутагт хиймэл арал байгуулах болсон билээ. Өмнөд Хятадын тэнгис дэх энэ­хүү маргаантай усны тө­лөө Япон, Хятад, Тайвань, Малайз, Филип­пин, Бруней, Вьет­нам улс өрсөлддөг. Нефть, хийн ордоор баялаг Скарборо, Спратл бүлэг арлыг тойрсон газар нут­гийн маргаан ихээхэн хурцад­мал байдаг аж. Тэр тусмаа хятадууд уг арал дээр нисэх, буух зур­вас байгуулах гэж байгаа нь маргааныг улам дэвэргэж, бүс нутаг дахь Бээжингийн байр суурийг бататгаж байгаа юм.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин