ХНХЯамны Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн төвийн дарга М.Даваабаттай ярилцлаа.

-УИХ-аар 2022 төсвийг хэлэлцэн баталлаа. Төсөвт Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн төвийн Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлгийг шинээр барих санхүүжилт тусгагдсан байна.  Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлгийн талаар товч мэдээлэл өгнө үү?

-УИХ-ын нэгдсэн чуулганы хуралдаанаар 2022 оны улсын төсвийг хэлэлцэн баталлаа. Үүнд манай Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлгийг шинээр барих санхүүжилт багтсанд бид бүгдийн хувьд маш их баяртай байна. Монгол улсад Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлэг нь анх 1967 онд “Улсын мэргэжлийн өвчний диспансер” нэртэйгээр байгуулагдаж байсан түүхтэй. Өнөөдрийн хувьд  Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн төв нь Тамгын газар, Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн газар, Сургалт судалгаа мэдээлэл хамтын ажиллагааны газар, Мэргэжлийн өвчин судлалын газар бүхий 100 гаруй хүний  бүрэлдэхүүнтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна.  

-Байгууллагын чиг үүргийг тодорхойлж хэлэхгүй юу

-Монгол улсын хэмжээнд “Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай” хууль тогтоомж, стандартыг хэрэгжүүлэх, ажлын байрны хөдөлмөрийн нөхцөлийг судлах, үнэлгээ, дүгнэлт гаргах, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчнийг оношлох, эрт илрүүлэх, эмчлэх, нөхөн сэргээх, сувилах, хөдөлмөр зохицуулалтын, магадлал хийх, Xөдөлмөрийн аюулгүй байдал эрүүл ахуйн сургалтын хөтөлбөрийг боловсронгуй болгох, сургалтын байгууллагуудын үйл ажиллагаанд мэргэжил арга зүйн удирдамж чиглэл өгөx, хяналт тавих, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал эрүүл ахуйн сургалт, урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаа болон сурталчилгааны ажлыг зохион байгуулах чиг үүрэг бүхий Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны харьяа төрийн үйлчилгээний байгууллага юм.

-Эмнэлгийн барилгын одоогийн нөхцөл байдал ямархуу түвшинд байгаа вэ?

-Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлэг нь жилд дунджаар давхардсан тоогоор 200 гаруй байгууллага 79-80 мянга орчим хүнд үзлэг оношлогоог суурин болон явуулын хэлбэрээр зохион байгуулсаар ирсэн. Эмнэлгийн барилгын хувьд хэвийн үйл ажиллагаагаа явуулахад маш хүндрэлтэй нөхцөл байдалтай байсаар удаж байна. Мэргэжлийн байгууллагын 2 удаагийн дүгнэлтэд ажилтныг эрүүл, аюулгүй орчинд ажиллуулах нөхцөл алдагдсан, барилгыг цаашид ашиглах боломжгүй, засвар, шинэчлэлийн ажлыг нэн даруй гүйцэтгэх, төсөв хөрөнгийг зохих дээд шатны байгууллагад хандаж шийдвэрлүүлэх шаардлагатай гэж дүгнэсэн.  Эмнэлгийн барилга нь зориулалтын бус ашиглалтын хугацаа дууссан, барилгын дулаан, цахилгаан, сантехникийн эвдрэл, дээвэр, хана, тааз, усны шугам хоолойн эвдрэлээс чийг, хөгц мөөгөнцөр, халдвар гарах эрсдэл өндөртэй. Рентген аппаратыг зориулалтын бус өрөөнд байрлуулснаас цацрагын алдагдал үүссэн, чийг хуримтлагдсан зэрэг ажлын байрны хэвийн нөхцөл алдагдсан гэхэд болно. Мөн эмнэлгийн зарим тоног төхөөрөмжүүдийн ашиглалтын хугацаа  дууссан нь хэвийн үйл ажиллагаа явуулахад хүндрэлтэй болсон.

Тухайлбал ямар хүндрэл?

-Багаж тоног төхөөрөмжүүд хуучирч, элэгдэл хорогдол үүссэний улмаас ойр ойрхон эвдэрч, үзлэгийн ачаалал даахгүй байх асуудал бий. Мөн багаж тоног төхөөрөмжийг орон нутагт зөөвөрлөх үед замын ачаалал даахгүй, тээвэрлэх явцад эвдрэх, хөлдөх үйл ажиллагаа доголдох, үүнээс шалтгаалан цаг алдах, үзлэг хойшлох байгууллагуудад хүндрэл учруулах, ажилтнууд орой, шөнө хүртэл ажиллах тохиолдол цөөнгүй гардаг.  

-Эмнэлгийн нөхцөл байдал хэвийн үйл ажилллагаа явуулахад хүндрэлтэй байхад барилгыг шинээр барих асуудал огт яригдаж байгаагүй юм уу?

-Уг нь эмнэлгийг шинээр барих асуудал Н.Номтойбаяр сайдын үед яригдаж эхэлсэн. Байгууллагын үе үеийн удирдлага, хамт олон эмнэлгийг шинээр  барих санхүүжилтийг улсын төсөвт тусгахаар хөөцөлдөж, холбогдох газруудад хүргүүлдэг ч ТЭЗҮ хангалтгүй гэх шалтгаанаар хойшилж ирсэн. Цаг хугацааны хувьд өнөөдрийн байдлаар эмнэлгийн барилгыг шинээр барих нэн шаардлага тулгараад байсан. Тиймээс сүүлийн жилүүдэд хамт олон маань эмнэлгийн барилгыг шинээр барих ажлыг шаргуу хөөцөлдсөн. УИХ-ын гишүүн С.Чинзориг Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд байхдаа энэ асуудлыг дэмжиж, тухайн үедээ Сангийн яаманд төсөвт суулгахаар хандаж байсан. Мөн ХНХ-ын сайд А.Ариунзаяа барилгын зураг төслийн төсвийг Барилга хот байгуулалтын сайдад уламжилж шийдвэрлүүлсэн. Ингэснээр Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2021 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 32 дугаар тушаалаар “Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн төвийн Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлгийн барилгын зураг төсөл”-ийн санхүүжилтийг шийдвэрлэхийг үүрэг болгож, ТЭЗҮ-г нь хийж дууссан. Энэ дашрамд онцлон хэлэхэд ХНХ-ын сайд А.Ариунзаяа, дэд сайд С.Зулпхар, Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Өнөрбаяр нарт болон эмнэлгийн барилгыг шинээр барих хөрөнгө оруулалтын асуудлыг шийдвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлсэн яамны удирдлагууддаа манай эмнэлгээр үйлчлүүлдэг иргэд, хамт олныхоо өмнөөс талархаж байгаагаа илэрхийлье.

-Шинээр баригдах эмнэлгийн зураг төсөл хэрхэн гарч, батлагдсан бэ?

-Юутай ч эхний ээлжинд шинээр баригдах нь тодорхой болж, санхүүжилт нь төсөвт суутгагдаж чадлаа. Тэгэхээр цаашид барилгын ажлыг хэдий хугацаанд хийх, ямар компаниар гүйцэтгүүлэх зэргийг яамнаас тендер зарлаж, шалгаруулалт явуулсны дараа шийднэ байх.  Төлөвлөж буй барилга нь B1,B2 давхартай нийт 9 давхар эмнэлгийн зориулалттай. Тухайн барилгын барилгажих талбай хүрэлцээ бага байсан учир шаардлагатай хэсгүүдэд консольдож, тухайн хэсгүүдэд шилэн фасад төлөвлөж барилгын цул байдлыг багасгахыг зорьсон. Эдэлбэр газрын зай талбай бага учир ногоон байгууламж, амрах салхилах талбайг барилгын дээвэр дээр байхаар тохижуулж хийх юм.  Ерөнхийдөө барилгын 1, 2-р давхар үзлэгийн хэсэг, 3-р давхар лаборатори, 4,5-р давхарт хэвтэн эмчлүүлэх хэсэг, 6-р давхарт албаны хэсэг, 7-р давхарт хооллох болон, хурал цуглааны хэсэг байхаар төлөвлөөд байгаа.

-Мэргэжлийн өвчин судлалын эмнэлэг нь хөдөө орон нутагт салбар нэгжгүй учраас тэндээс ирж үйлчлүүлэх хүмүүсийн тоо олон байх? 

-Монгол улсын хэмжээнд сүүлийн 5 жилд мэргэжлээс шалтгаалсан өвчин шинээр тогтоолгосон 270 орчим үйлчлүүлэгч иргэд байна. Эдгээрийн ихэнх нь эрсдэл өндөр буюу уул уурхай, зам тээвэр, барилгын салбарт ажилладаг. Тэр хэрээр орон нутгаас манай эмнэлэгт ирж үйлчүүлэх иргэдийн тоо олон. Эмнэлгийн нөхцөл байдлаас хамаарч ачаалал даахгүй дээрээс хэвтэн эмчлүүлэх тасаг байдаггүй нь хүндрэлтэй байсан.

Харин шинэ эмнэлэг ашиглалтад орсноор мэргэжлээс шалтгаалсан өвчнийг оношлох, эрт илрүүлэх, эмчлэх, нөхөн сэргээх, сувилах үйлчилгээг нэгэн зэрэг, хүртээмжтэй хийж чадахаар болсонд манай хамт олон баяртай байна.