Цагдаагийн ерөнхий газрын урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Цагдаагийн хошууч Х.Хатанбаатартай ярилцлаа.

-Коранавирусийн халдвартай холбоотойгоор барааны хомсдол үүсч байгаа талаар худал мэдээлэл тараах явдал гарч байна гэсэн. Энэ талаар тодруулахгүй юу?

-Шинэ төрлийн короновирустэй холбоотойгоор дэлхий нийтэд үүсээд буй нөхцөл байдлыг ашиглан олон нийтийн сүлжээнд “Маск, гар ариутгагч худалдаа, хүргэлт”, “Бөөний худалдаа, хүргэлт” гэх мэт хуурамч хаягууд нээж байна.

Тэд “маск, гар ариутгагч хямд зарна, хүргэнэ” гэх зар мэдээлэл тавьж богино хугацаанд олон хандалт авч цааш нь зарж борлуулах зорилготой байдаг. Мөн ийм зорилгоор “зах, худалдааны төвүүд хааж байна”, “өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний хомсдол үүсч” байна гэх мэдээлэл тарааж иргэдийн сэтгэл зүйг түгшээх зураг нийтэлж маск, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний зохиомол хомсдол үүсгэж өндөр үнээр, их хэмжээгээр зарж борлуулах үйлдлүүд удаа дараа гарч байгаа.

Мөн короновирустэй тэмцэж байгаа төрийн байгууллага, алба хаагчид, хүнд өвчтэй хүнд хандив цуглуулах нэрийдлээр хуурамч хаяг нээн кампанит ажил өрнүүлэн иргэдийг залилах үйлдэл гарсныг илрүүлэн шалгалтын ажиллагаа явуулж байна.

Гадаад орнуудад ч цахим хуудас, интернэт худалдааны платформууд, олон нийтийн сүлжээ, электрон шуудангийн хаяг ашиглаж маск үйлдвэрлэдэг нэр хүндтэй компаниудын нэр ашиглан улс дамнан залилах гэмт хэрэг үйлдэгдсэн байна лээ.

-Залилуулсан хэдэн тохиолдол байна вэ. Хохирлын хэмжээний талаар тодруулахгүй юу?

-Иргэд төрийн байгууллагын албан ёсны эх сурвалжаас мэдээлэл авахгүйгээр цахим орчин дахь бодит бус мэдээлэлд хэт итгэх, мэдээллийн үнэн зөвийг нягтлахгүй шийдвэр гаргаж залилуулж байна. Цахим орчноос авсан худал мэдээллээ найз нөхөд өөрийн хүрээлэлдээ дамжуулж хэд хэдээрээ бусдад залилуулсан жишээ байна.

Цагдаагийн байгууллагад шинэ төрлийн короновирустэй холбоотойгоор бусдад залилуулсан, хуурамч мэдээлэл тараасан талаар 25 дуудлага мэдээлэл ирснийг мөрдөн шалгаж байна.

БНХАУ-ын Эрээн хотод амьдардаг Монгол Улсын иргэн Д гэгч нь 2020 оны нэгдүгээр сарын 31-ний өдөр “маск их хэмжээгээр нийлүүлнэ” гэж иргэн Б-д санал болгож 8.400.000 төгрөг шилжүүлэн авч залилсан.

Мөн “Онлайн дэргүүр”-ээр маск худалдана гэсэн зарын дагуу иргэн Г, М нар нь Холбооны Бүгд Найрамдах Герман улсын Estaparmasit­calius компани руу энэ оны гуравдугаар сарын 02-ны өдөр 117 сая төгрөг урьдчилгаа шилжүүлэн залилуулсан ноцтой хэрэг гарсан.

Иргэд сэрэмжтэй байж, мэдээллийг сайтар нягтлан шалгаж, өөрийгөө болон бусдыг эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх шаардлагатай байна.

-Энэ төрлийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхэд иргэд юуг анхаарах вэ?

-Хуурамч цахим хуудас, интернэт худалдааны платформууд, олон нийтийн сүлжээ, электрон шуудангийн хаяг ашиглан амны хаалтны борлуулалт, хүргэлтийн үйлчилгээ үзүүлдэг компани гэж итгүүлэн төлбөрийг урьдчилан авч залилж байна.

Мөн Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага, олон улсын байгууллагаас коронавирусээс урьдчилан сэргийлэх заавар, зөвлөмж өгч буй мэтээр фишинг цахим холбоосуудыг олон нийтийн сүлжээнд байршуулж иргэдийн хэрэглэгчийн нэр, нууц үгийг авч таны компьютер, гар утас дээрх файлуудыг зөөх, шилжүүлэх, банкны шилжүүлэг хийх эрсдэлтэй.

Короновирусээс урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх чиглэлээр ажиллаж байгаа төрийн байгууллага, алба хаагчдад туслах, хүнд өвчин туссан хүүхэд, өвчтэй болон гамшиг, осолд өртсөн хүмүүсийн зураг тавьж тэдэнд туслах зорилгоор хандив цуглуулж байна гэж итгүүлэн,хуурамч хаяг нээн кампанит ажил өрнүүлж иргэдийг залилах тохиолдол байгаа. Энэ бүхнийг бодолцож иргэд сэрэмжтэй байх шаардлагатай байна.

-Үүсээд буй нөхцөл байдалтай холбоотойгоор илт худал мэдээлэл тараах, олныг төөрөгдүүлэх, айдаст автуулах, хүний нэр төрд халдах тохиолдол их гарч байна. Энэ тохиолдолд иргэнд ямар хариуцлага хүлээлгэдэг вэ?

-Халдварт өвчинтэй холбогдуулан илт худал мэдээлэл тарааж хүний нэр төрд халдсан бол Эрүүгийн хуулийн 13.14 дүгээр зүйлд зааснаар дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван cap хүртэлх хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ гэж хуульчилсан.

Мөн бусдын амь насанд аюул учруулж болзошгүй халдварт өвчин, дархлал хомсдол вирусийг бусдад зориуд халдаасан бол нэг жилээс таван жил хүртэлх хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэлх хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ гэж Эрүүгийн хуулийн 15.6 дугаар зүйлд хуульчлан тогтоосон байдаг.

Иймд юуны өмнө иргэд төрийн тусгай чиг үүрэг бүхий байгууллага, алба хаагчдаас өгч байгаа санамж, зөвлөгөө, сэрэмжлүүлгийг дагаж мөрдөх нь зүйтэй гэж хэлмээр байна. Мөн дээрх тусгай чиг үүрэг бүхий байгууллагууд ард иргэдийнхээ аюулгүй байдлыг хангах, аливаа эрсдэл, аюулаас урьдчилан сэргийлэх ажил, арга хэмжээг зохион байгуулах үүрэгтэй.

Эх сурвалж: Өдрийн сонин