Эрхэмсэг ноён Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж,

Сайд нар, сэтгүүлчид ээ,

Та нар сайн байцгаана уу,

Саяхан би ноён Ерөнхийлөгчтэй албан ёсны хэлэлцээ хийж Хятад-Монголын харилцааны бүхий л салбарын хамтын ажиллагаа, харилцан сонирхсон олон улсын болон бүс нутгийн асуудлуудаар санал солилцож олон чухал тохиролцоонд хүрлээ. Хятад-Монголын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 65 жилийн туршид хоёр улсын найрамдал, хамтын ажиллагааны гол урсгал байж ирлээ.

Ялангуяа 1994 онд хоёр тал Хятад-Монголын найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны гэрээг шинэчилсний дараагийн 20 жилийн туршид хоёр тал нөгөө талынхаа сонгосон улс төрийн тогтолцоо болон хөгжлийн замыг чин сэтгэлээсээ хүндэтгэж ирлээ. Бие биеийн язгуур эрх ашиг болон анхаарал ихээр хандуулсан асуудалд чин сэтгэлээсээ хүндэтгэлтэй хандаж ирлээ. Нөгөө талынхаа хөгжлийг өөрийн талын хөгжлийн чухал завшаан гэж чин сэтгэлээсээ үзэж байна. Ингэснээр Хятад-Монголын харилцаа тасралтгүй шинэ амжилтаар баяжиж ирлээ.

Саяхан хийсэн албан ёсны хэлэлцээний үеэр би болон ноён Ерөнхийлөгч  Ц.Элбэгдорж хоёр улсын харилцааг Иж бүрэн стратегийн түншлэлд дэвшүүлэхээр тохиролцлоо. Хятадын ард түмнээс Монголын ард түмэнд хандсан найрамдлыг илэрхийлэхийн тулд, мөн Монгол Улсын хөгжил дэвшилд дэмжлэг үзүүлэхийн тулд би Хятадын Засгийн газрыг төлөөлж Хятад-Монголын хамтын ажиллагааны хэд хэдэн төслийг зарлалаа. Үүний дотор эдийн засаг, техникийн тусламж болон боловсон хүчний талаар дэмжлэг үзүүлэх төслүүд байгаа юм.

Ноён Ерөнхийлөгч  Ц.Элбэгдорж болон түүний гэргий намайг болон миний гэргий, манай төлөөлөгчдийг халуун дотноор хүлээн авсан нь ноён Ерөнхийлөгч болон түүний гэргий, Монгол Улсын Засгийн газар, Монголын ард түмнээс Хятадын Засгийн газар, Хятадын ард түмэнд хандсан зузаан найрамдлыг илэрхийлж байна гэж би үзэж байна. Монголын талд гүн талархал илэрхийлж байна.

Миний энэ удаагийн айлчлал хоёр өдрийн хугацаатай богинохон ч гэсэн олон үр дүнд хүрч байна. Хоёр улсын Засгийн газар сайн бэлтгэсэн байна.Энэ удаагийн айлчлал амжилттай болж байна. Хятад-Монголын Иж бүрэн стратегийн түншлэлийг бодитоор хэрэгжүүлэхийн тулд би болон ноён Ерөнхийлөгч  Ц.Элбэгдорж дараах тохиролцоонд хүрлээ.

Нэгдүгээрт, улс төр, аюулгүй байдлын хамтын ажиллагааг хөгжүүлж, хоёр тал цаашид стратегийн хэлхээ холбоогоо нэмэгдүүлэх болно. Ноён Ерөнхийлөгч  Ц.Элбэгдоржийг энэ оны 11 дүгээр сард БНХАУ-д очиж АПЕК-ийн дээд хэмжээний үеэр болох “Дэд бүтцийн төслийн харилцааг хагжүүлэх нь” гэсэн сэдэвт яриа хэлэлцээнд оролцохыг урьж байна. Мөн ноён Ерөнхийлөгчийг тааламжттай үедээ Хятадад дахин айлчлахыг урьж байна. Хоёр тал хууль тогтоох байгууллагуудын тогтмол солилцооны механизм болон Хятад-Монголын Гадаад хэргийн яамдын стратегийн яриа хэлэлцээний механизм байгуулахаар тохироод байна. Хоёр тал батлан хамгаалах, аюулгүй байдлын зөвлөлдөх уулзалтын хүрээнд хоёр улсын батлан хамгаалахын хамтын ажиллагааг үргэлжлүүлэх болно. Хоёр улс нийтлэг улс төр, аюулгүй байдлын эрх ашгийг хамгаалах болно.

Хоёрдугаарт, худалдаа, эдийн засгийн бодит хамтын ажиллагааг иж бүрнээр хөгжүүлж, Монголын талаас урт хугацаанд анхаарч байгаа далайн боомт, транзит тээвэр зэрэг асуудлыг зөв зохистой шийдэж байна. Хоёр тал цаашид Хятад, Монголын Засгийн газар хоорондын худалдаа-эдийн засаг, шинжлэх ухааны хамтарсан комисс, дэд бүтэц, уул уурхайн хамтын ажиллагааны зөвлөл гэх зэрэг механизмыг сайтар ашиглаж шинээр байгуулсан Хятад-Монголын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны дунд хугацаны хөтөлбөрийг сайн хэрэгжүүлж, 2020 он гэхэд хоёр улсын худалдааны хэмжээг 10 тэрбум ам.долларт хүргэх зорилтыг биелүүлэх болно.

Хоёр тал мөнгөн тэмдэгтийн SWOT-ын хэмжээг 15 тэрбум юанийн хэмжээнд нэмэгдүүлэхээр санал нэгтэй тохиролцсон. Хоёр тал цаашид уул уурхай, дэд бүтэц, санхүүгийн хамтын ажиллагааг цогцоор хөгжүүлэх зарчмын дагуу дэд бүтэц болон том төслүүдийн хамтын ажиллагааг  тэргүүлэх чиглэлийн ажиллагаа болгоно. Хятадын тал цаашид транзит тээвэр, далайн боомт, гэх мэт салбарт Монголын талд үргэжлүүлэн дэмжлэг үзүүлнэ. Хоёр улс уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг гүнзгий боловсруулан шинэ эрчим хүч, цахилгаан, хөдөө аж ахуй, хилийн боомт гэх мэт салбарт хамтын ажиллагааг эрчимжүүлнэ. Хоёр талын чөлөөт бүсийн хэлэлцээрийг хэлэлцэх үйл ажиллагааг хоёр тал эхлүүлэхээр санал нэгтэйгээр тохиролцсон. Хятадын Эрээн хот, Монголын Замын-Үүд гэх мэт нөхцөл бүрдүүлсэн бүсд хил дамнасан эдийн засгийн хамтын ажиллагааны бүс байгуулахыг нааштай судлахаар тохиролцов.

Гуравдугаарт, ирэх таван жилийн туршид Хятадын талаас Монголын талд 1000 сургалтын квот олгоно. Мөн Засгийн газрын тэтгэлгийн квот 1000-ыг шинээр олгоно. Монголын 500 цэргийн албан хаагчийг сургана. Монголын 500 залуус, 250 сэтгүүлчийг Хятадад айлчлуулна. Монголын талд Хятадын шилдэг 25 кино, телевизийн нэвтрүүлгийг үнэ төлбөргүйгээр өгнө. Хоёр тал Хятад, Монголын найрсаг солилцооны жилийг сайн зохион байгуулж, хоёр улсын залуучууд, хэвлэл, мэдээлэл болон халдварт өвчинтэй тэмцэх, цөлжилттэй тэмцэх зэрэг салбарын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх болно.

Дөрөвдүгээрт, олон улс, бүс нутгийн салбарт хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх, хоёр улс цаашид НҮБ, АСЕМ, ШХАБ,CICA зэрэг байгууллагын хүрээнд хамтын ажиллагаа, зохицуулалтыг нэмэгдүүлж, сайжруулж хөгжүүлэх болно.

Хятадын тал ноён Ерөнхийлөгч  Ц.Элбэгдоржийн дэвшүүлсэн Зүүн хойд Азийн аюулгүй байдлын талаарх Улаанбаатарын яриа хэлэлцээний санаачлагыг дэмжиж байна. Мөн Монголын тал АПЕК-т гишүүнээр элсэхийг дэмжиж байна. Хятадын талаас зургаан талт яриа хэлэлцээг сэргээхийн тулд гаргасан хүчин чармайлтыг Монголын тал дэмжиж байна.

Хоёр улс цаашид “Торгон замын эдийн засгийн бүс” санаачилга, “Тал нутгийн зам” санаачилга, Азийн бизнесийн хөрөнгө оруулалтын банк гэх мэт хүрээнд үйл ажиллагаа явуулах болно. Хятадын тал Монголын талаас санал дэвшүүлсэн Хятад, Монгол , ОХУ гурван улсын дээд хэмжээний уулзалт зохион байгуулахыг дэмжиж байна.

Энэхүү завшааныг ашиглаад би дараах зүйлийг дахин онцгойлон нотлоход бэлэн байна. Хятад улс ямаг Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрх, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг хүндэтгэнэ. Монголын ард түмний өөрсдөө сонгосон хөгжлийн замыг хүндэтгэнэ. Мөн Хятад улс Хятад-Монголын харилцааг өөрийн гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэл гэж үзэж байна. Хятадын тал Монголын талтай хамт харилцан итгэлтэй, харилцан хариуцлагатай байх сайн хөрш, сайн найз, сайн түнш байхад бэлэн байна. Бид Монголын талтай хамт хүчин чармайлт гаргаж зүрхэнд ойрхон, сэтгэлд уялдаатай, эрх ашиг харилцан шингэсэн найрсаг хөрш, ээлтэй хөрш байхад бэлэн байна. Бид цаашид харилцан дэмжиж, харилцан тусалж хоёр улсын нийтлэг сэргээн босголт, хөгжлийн төлөө хамтран ажиллая.

Өнөөдөр маш сайхан бороотой байлаа. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хэлсэнчлэн найрамдлын салхитай хамт хамтын ажиллагааны бороо ирж байна. Энэ нь хоёр орны харилцаа шинэ шатанд гарч, шинэ ирээдүйтэй байх болно гэж илэрхийлж байна. Баярлалаа.