"Монгол Орос хоёр улсын харилцааг хөгжүүлэх хэтийн төлөв" олон улсын конференц хурал 2021 оны 5-р сарын 15-ны өдөр цахимаар хоёр улсын нийслэлээс цахимаар зохион байгуулагдсан бөгөөд хуралд нэрт улс төрчид, нийгмийн зүтгэлтнүүд, эрдэмтэд, сэтгүүлчид, эдийн засгийн салбарын мэргэжилтнүүд гээд салбар бүрийн төлөөллүүд олноор оролцов. Мөн конференц хуралд  Монгол, Орос, Австри, Хятад, Тайвань, Энэтхэгийн төлөөлөгчид оролцов. Уламжлал ёсоор уг арга хэмжээг зохион байгуулагч, модераторууд нийт оролцогчдод Орос, Монгол Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны ойн баярын мэнд хүргэж, конференц хурлыг амжилттай болохыг хүсэн ерөөв. Чуулганы зорилго нь Монгол, Оросын олон нийтийн хоорондох нээлттэй яриа хэлэлцээний платформыг бүрдүүлэх, Орос, Монголын найрамдал, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, Монгол Улсын төрөөс баримталж буй өнөөгийн бодлого мөн Монгол Ардын Намын хөтөлбөрийг тодорхойлох, Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн талаар оролцогчид байр суурь санал бодлоо илэрхийлэх байв.

Конференц хурлыг ОХУ-ын Төрийн Думын орлогч Зугура Рахматуллина нээж үг хэлэхдээ манай улсуудын хоорондох дипломат харилцааны сэдвийг хөндөж,  үндэстэн хоорондын харилцааны уялдаа холбоог өргөжүүлэх шаардлагатай байгааг мэдэгдэв. Хамтран ажиллагсад ОХУ-ын хөрш муж улсын засгийн газрын агентлагуудын төлөөлөгчид болох Эрхүү хотын захирагчийн орлогч Виталий Барышников, мөн Эрхүү мужийн Усолск дүүргийн Думын дарга Надежда Глызина нар байв. Тэд Иркутскийн ард түмэн ба Монголын ард түмний олон жилийн харилцаа, Монгол Улсаас Эрхүү хотод суугаа Ерөнхий консулын газрын 50 жилийн үр дүн, Зөвлөлт Холбоот Улсын үед манай улсыг маш сайн хөрш байсан талаар дурдав. Барышников “Манай хоёр улсын өнгөрсөн үе, ба ирээдүйн дипломат харилцаа одоо маш чухал  байна. Бид түүхийн хуудсанд хэрхэн хамтдаа бэрхшээлийг даван туулж, дайснаа дарж, газар нутгаа хамгаалж байсныг үргэлж санаж явах нь зүйтэй. Харин одоо бол олон талаар олон улсын хамтын ажиллагаагаа сайжруулахын зэрэгцээ байгаль орчны тал дээр хамтын ажиллагаагаа түлхүү хөгжүүлэх шаардлагатай байна " гэж хэлэв.

Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн  дэд сайд асан, Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн ерөнхий захирал Х.Бадамсүрэн нээж үг хэлэхдээ Орос, Монголын уул уурхайн хэлтсийн аж ахуйн нэгжүүд олон жилийн харилцаа, түншлэлийн туршлагатай болохыг дурдав. Тодруулбал, Бадамсүрэн: “100 гаруй жилийн хугацаанд хоёр улсад энэ салбарыг хөгжүүлэх чиглэлээр олон ажил хийгдсэн. Хуучин Орос-Монголын хамтарсан хүдэр олборлох, баяжуулах үйлдвэр нь хоёр улсын найдвартай хамтын ажиллагааны баримт юм. Зөвлөлт, одоо Оросын тал зэсийн үйлдвэрийг байгуулагдсан цагаас буюу 1978 оноос хойш тоног төхөөрөмжөөр хангаж ирсэн. Мөн Монгол Улсын уул уурхайн салбарын өнөөгийн байдал, улсын хөгжлийн хэтийн төлөвд ихээхэн чухал байна. "

     “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн ерөнхий захирал “Эрдэнэт” үйлдвэр Оросын аж ахуйн нэгжүүдтэй хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлэв. Нэмж дурдахад бид У.Хүрэлсүхийг нэр дэвшүүлэхийг бүрэн дэмжиж байгаа бөгөөд Хүрэлсүх Монгол Улсын Ерөнхийлөгч болвол үйлдвэрийн бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, зардлыг бууруулах боломжийг олгоно гэж найдаж байна."гэж тэр онцоллоо.

Монгол Улсын Гадаад харилцааны яамны сайд асан, Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Дамдины Цогтбаатар Улаанбаатар хотоос чуулганы хэлэлцүүлэгт оролцлоо. “Орос, Монгол улсуудын хамтын ажиллагааг бүх л салбарт хөгжүүлэх асуудал дээр анхаарах хэрэгтэй. Орос, Монгол болон Евразийн бусад орнуудын ашиг сонирхлыг үр дүнтэйгээр нэгтгэх нь зүйтэй. Орчин үед дэлхийг даяаршлын үйл явцад хамруулах нь чухал юм. Гэхдээ сэтгэлгээний ялгааг санах хэрэгтэй бөгөөд өнгөрсөн үеийн туршлагыг харгалзан үзэх ёстой." УИХ-ын гишүүн Монголын нийгмийн өнөөгийн байдлын талаар тодорхойлж, улс төрийн тогтвортой ил тод байдал байхгүй бол хөгжих бүх урьдчилсан нөхцөл байсан ч улсын эдийн засгийн хөгжил удааширна гэдгийг анхааруулж байв. “Эдийн засгийн олон боломжууд байх нь хангалтгүй ба эдийн засгийн хөгжлийг дэмжих тогтвортой улс төрийн системтэй байх хэрэгтэй. Энэхүү систем нь зөвхөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Монгол улсын ерөнхийлөгч болох магадлалтай У.Хүрэлсүх ерөнхийлөгч болвол явагдана." гэж Гадаад харилцааны яамны сайд асан Цогтбаатар сонгуулийн эргэн тойронд үүсээд буй нөхцөл байдалд хариу өглөө.

    У.Хүрэлсүхийн хийсэн ажлууд нь бүтээлч байдал, өндөр ёс суртахуун, ард түмнээ хайрлах хайр, Орос, Монголын ард түмний итгэлцэл, нөхөрлөл, үр бүтээлтэй хамтын ажиллагааны үлгэр жишээ юм.” гэж БНМАУ-ын анхны сансрын нисгэгч, Монгол Улсын Батлан ​​хамгаалахын сайд асан Ж.Гүррагчаа тодорхойлов.. Тус улсад болох Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнөх энэхүү өдрүүдэд Ж.Гүррагчаа  нь “Хүрэлсүх төрийн тэргүүний хариуцлагатай, хүндтэй ажлыг амжилттай, хариуцлагатай биелүүлэхийн тулд бүхий л мэдлэг, хүч чадлаа дайчлан ажиллана” гэдэгт итгэлтэй байгаагаа дурдав.

               Нийслэлийн Сэтгүүлчдийн Нэгдсэн Холбооны Удирдах зөвлөлийн дарга Б.Ганзориг хэлэлцүүлэгт оролцож, ерөнхийлөгчийн сонгуульд У.Хүрэлсүхийг дэмжихээ илэрхийлэв. Мөн тэрбээр 1992 оноос хойш 30 жилийн хугацаанд БНМАУ-д Ерөнхий сайд асан У.Хүрэлсүх шиг сайн удирдагч байгаагүйг онцлов.

    Монгол улсад оршин суугаа орос иргэдийн нийгэмлэгийн тэргүүн М.В.Банщикова шинэ төрийн тэргүүний үеийн хөгжлийн хэтийн төлөв, ОХУ-тай явуулах хамтын ажиллагаа, түншлэлийн талаар дурдав. ИрГУПС-ийн Хөгжил, нийгмийн асуудал эрхэлсэн дэд ректор Дорофеев В.Ю. Улаанбаатар дахь их сургуулийн салбарын ажилд анхаарч, хамтран ажилласанд Монголын талд талархал илэрхийлэв.. Тэрбээр төмөр замын тээврийн сэдвийг хөндөж, Монголд 300 орчим оюутан байгааг дурдаж, боловсролын үйл явц зөвхөн хамтын хүчин чармайлтаар хөгжинө гэдгийг онцлон хэлэв.

        Монгол Оросын найрамдлын нийгэмлэгийн дэд ерөнхийлөгч, профессор Максим.Ю Монгол Оросын нийгэмлэг нь 1947 оны 5-р сард байгуулагдсан дипломат ажиллагааны анхны олон нийтийн байгууллага юм хэмээн өгүүлэв. Нийгэмлэгийн түүх сонирхолтой бөгөөд ихэд удаан үргэлжилж байгаа юм. Энэхүү нийгэмлэг нь Зөвлөлт-Монголын найрамдлын нийгэмлэгийн хууль ёсны залгамжлагч юм. Нийгэмлэгийн удирдагчидаар маршал Семен Будённый, генерал Виктор Горбатко гэх мэт хүмүүс байв.

      Залуучуудын холбооны дарга, газрын тос, байгалийн хийн салбарын инженер Б.Билэгт өөрийн үзэл бодол, Монголын залуу үеийнхний байр суурийг илэрхийлж, улс төрийн амьдралд гарч буй залуучуудын тулгамдаж буй асуудлуудыг хөндөв. Илтгэгч өөрийн ирээдүйн ерөнхийлөгчөөр Монгол Ардын намын дарга Хүрэлсүхийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлээд, нэр дэвшигчтэй залуучууд, оюутнуудын уулзалтуудыг зохион байгуулахад бэлэн байгаагаа илэрхийлэв.

     "Эм Холбоо" ТББ болон Эрхүүгийн Анагаах ухааны их сургуулийн монгол төгсөгчдийн холбооны тэргүүн, Монгол Улсын Эрүүл мэндийн гавьяат ажилтан Ж.Рэнцэн-Амгалан Монгол улс дахь эрүүл мэндийн тогтолцоо, цар тахлын үеэр эрүүл мэндийн ажилтнуудын хийсэн ажил, үр дүнгийн талаар мөн Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн дараа хүлээгдэж буй шинэ эерэг шинэчлэлийн талаар ярилцлаа. “2021 оны ерөнхийлөгчийн сонгууль нь бидний үеийхэнд ихэд чухал болоод байна. У.Хүрэлсүхийн сонгуулийн хөтөлбөр нь гэр бүл, эмэгтэйчүүд, ахмад настан, боловсрол, эрүүл мэндийн асуудалд ихээхэн анхаарсан бөгөөд Хүрэлсүхийн хөтөлбөр нь хамгийн шударга, найдвартай Монголын ард түмний амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэхэд чиглэсэн хөтөлбөр байна гэдэгт итгэлтэй байна ”гэж Рэнцэн-Амгалан хэллээ.

        “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн зөвлөх, Гадаадад их дээд сургуулиудыг төгсөгчдийн холбооны дэд ерөнхийлөгч З.Бямбасүрэн  нь Орос, Монголын хамтын үйл ажиллагаа болон хоёр улсын найрамдалт харилцааны ач холбогдлыг дурдав. Тэрбээр хамтран ажиллагсадын хамт Эрхүү мужид болсон үерийн үеэр хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлсэн талаараа дурдаж, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч У.Хүрэлсүхийн хийсэн ажлуудыг өндрөөр үнэлэв. Чухам түүний тусламжтайгаар Бямбасүрэн болон түүний нөхөд Оросын Холбооны Улсын Сибирийн тойргийн гамшигт нэрвэгдсэн бүс нутгаас хүүхдүүдийг эх орондоо буцаан татах ажлыг зохион байгуулж чаджээ. Конференц хурлын оролцогчид бүгд нэр дэвшигч Хүрэлсүхэд итгэж, ард түмнийхээ итгэлийг олж, засгийн газраа тэргүүлж байсан намын тэргүүлэх зүтгэлтнүүдийн нэг хэмээн дэмжиж байна. "Тэрээр төрийн үндэс суурийг зөв тодорхойлж, олон жилийн турш Монгол Улсыг зөв замаар чиглүүлнэ!" - гэж З.Бямбасүрэнгийн үгээр дуусгав.

   Москвагийн модератор, Түүхийн шинжлэх ухааны нэр дэвшигч, РУДН их сургуулийн TIME тэнхимийн дэд профессор Татьяна Понка нар олон улсын хурлын оролцогчдод талархал илэрхийлж, ард түмэн хоорондын энх тайван, ойлголцлын гүүрийг бий болгох мэргэжлийн ур чадвар, туршлагыг нь үнэлж үг хэллээ.

   Стратегийн төлөвлөлтийн гол зарчмууд нь нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн хамгийн чухал зорилго, тэргүүлэх чиглэлүүдийг тодорхойлох нь Монгол Улсын аюулгүй байдлыг хангах үндэс суурь болно. Ийм л том даалгавар Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Хүрэлсүхийн өмнө ирээд байгаа юм. Тэр бол Монголчуудын хамтын эв нэгдлийн бэлгэдэл, улс төрд тохирсон хүн болж ард түмнийхээ ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлэх чадвартай, нийгмийг бүхэлд нь мэдрэх чадвартай удирдагч юм. Тэрээр эх орондоо үнэхээр хайртай, зорилготой, хариуцлагатай улс төрч юм. Тэрээр зорилгоо тодорхойлж, Монгол Улсын ирээдүйн хөгжлийн хэтийн төлөвийг олж харжээ. Тэр бол Монголын ард түмний эрх чөлөөг бэхжүүлэх удирдагч байж чадна. Түүний нам шударга ёсны төлөө улс төрийн тодорхой зорилготой бөгөөд үзэл суртлын өндөр түвшинд ардчиллал эрх чөлөөнд ч илүү анхаарч ажилладаг билээ.

Р.Золбоо