УИХ-ын гишүүн, Цахим бодлогын түр хорооны дарга Н.Учрал, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газрын дэд дарга Б.Халиун, ЦЕГ-ын Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн дарга Г.Арсланхуяг, нийслэлийн Боловсролын газрын орлогч дарга Л.Дашдэмбэрэл, “Unfriend” хөдөлгөөний элч, дуучин Б.Анхбаяр нар УИХ-ын Цахим бодлогын түр хорооноос санаачлан зохион байгуулсан “Таны хүүхдийг танихгүй хүн хүмүүжүүлж байна” нээлттэй хэлэлцүүлгээс гаргасан зөвлөмжийг УИХ-ын дарга М.Энхболдод гардууллаа.

Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Н.Учрал Цахим бодлогын түр хорооноос хэрэгжүүлж буй үйл ажиллагаа 3 чиглэлээр өрнөж буйн нэг нь нийгмийн сүлжээнд хүний эрх, ялангуяа хүүхдийн эрх хэрхэн зөрчигдөж байгаад судалгаа, дүгнэлт хийж, хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах, хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээллээс тэднийг хамгаалах үйлсэд олон нийтийн оролцоог идэвхжүүлэхэд чиглэж байна гэв.

Түүнчлэн энэ чиглэлээр Цахим бодлогын түр хороо, Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар, ЦЕГ-ын Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хэлтэс, нийслэлийн Боловсролын газар, Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газар, Харилцаа холбооны зохицуулах хороо болон зарим иргэд санаачлан “Unfriend” хөдөлгөөнийг орон даяар өрнүүлж байгаа талаар дуулгалаа.

УИХ-ын дарга М.Энхболд хүүхэд хамгааллын асуудал олон нийтийн анхаарлыг онцгой татаж буй цаг үед ийм ажил санаачлан өрнүүлж байгаад талархал илэрхийлээд, УИХ хууль тогтоох үйл ажиллагаандаа Та бүхний гаргасан санал, зөвлөмжийг тусгах болно гэв. Мөн Монгол Улсын Засгийн газраас өргөн барих Мэдээллийн аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийг боловсруулахад иэвхтэй оролцохыг тэдэнд хандан хүсэв.    

НЭЭЛТТЭЙ ХЭЛЭЛЦҮҮЛГЭЭС ГАРГАСАН ЗӨВЛӨМЖ

Нэг. Цахим орчинд хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах үр дүнтэй эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, боловсронгуй болгох чиглэлээр:

1.1.      Хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээллийн агуулгыг хүүхдийн насны ангилалд тохируулан ялгамжтай, оновчтой тодорхойлох, энэ төрлийн мэдээллийг олон нийтэд түгээхийн өмнө хүүхдийн насны ангилалд тохирох тэмдэг, тэмдэглээ хийх зохицуулалтыг бий болгох;

1.2.    Интернэт орчин, олон нийтийн сүлжээ, харилцаа холбоо, хэвлэл мэдээллийн орчинд хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээллийг түгээхэд тавих шаардлага, энэ төрлийн мэдээллийн нөлөөллөөс хүүхдийг хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх зохицуулалтыг бий болгох;

1.3.   Хүүхдийн эсрэг чиглэсэн аливаа төрлийн хүчирхийлэл, хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээллийг зориуд түгээхтэй холбоотой хууль бус үйлдлийг шуурхай таслан зогсоох, шалган шийдвэрлэх, буруутай этгээдэд хариуцлага хүлээлгэх нөхцөлийг бүрдүүлэх;

1.4.  Хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээлэлтэй холбоотой гомдол, мэдээлэл, маргааныг шийдвэрлэх механизмыг бүрдүүлэх, энэ чиглэлийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих эрх бүхий байгууллага, тэдгээрийн бүрэн эрх, чиг үүргийг тодорхойлох.

Хоёр.Цахим орчинд хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор авч хэрэгжүүлэх зохион байгуулалтын болон соён гэгээрүүлэх арга хэмжээний талаар:

2.1.    Цахим орчин дахь хүүхдийн эрх, ашиг сонирхлын эсрэг хууль бус үйлдэл, тэдгээрийн хүүхдийн эрүүл мэнд, хөгжилд үзүүлж буй хор хөнөөл, олон нийтийн сүлжээний зохисгүй хэрэглээний талаархи судалгааг хэсэгчилсэн байдлаар болон үндэсний хэмжээнд тогтмол хийх;

2.2.      Мэдээллийн технологийн зохистой хэрэглээг бий болгох зорилгоор хүүхэд сургуулийн орчинд ухаалаг гар утас ашиглахыг хориглох арга хэмжээ авах, шийдвэрийг хэрэгжүүлж ажиллахад хяналт тавих

2.3.  Аливаа төрлийн мэдээллийг олон нийтэд түгээх, дамжуулах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж байгууллагуудын үйл ажиллагаанд хэрэглэгчийг таньж мэдэх, хэрэглэгчийн шүүлтүүрийн программыг хөгжүүлэх, хэрэглээнд нэвтрүүлэх, сөрөг нөлөөтэй веб сайтуудыг хязгаарлахад чиглэсэн программ хангамжийг хөгжүүлэх;

2.4.    Цахим орчин дахь хүүхдийн эсрэг хууль бус үйлдлийн талаар олон нийтийн ойлголт, мэдлэгийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн хүүхдийн нас, насны онцлогт тохирсон, оролцоо бүхий эх сурвалжуудыг хөгжүүлэх, энэ чиглэлээр мэдээ, мэдээлэл түгээдэг нэгдсэн мэдээллийн  портал сайт /kids.mn/ ажиллуулах;

2,5.     Өсвөр үе, хүүхэд залуучуудын дунд цахим орчин, мэдээллийн технологийн зохистой хэрэглээг хэвшүүлэх үр дүнтэй арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх. Энэ зорилгоор үүрэн холбооны хэрэглэгч, түүний дотор хүүхдийн эзэмшиж, ашиглаж байгаа гар утасны дугаарыг бүртгэлжүүлэх, үүнтэй холбоотойгоор тэдгээрт хориглосон буюу сөрөг нөлөө бүхий мэдээлэл хүлээн авахаас урьдчилан сэргийлэх, бүртгэлгүй дугаарын хэрэглээг зогсоох талаар дорвитой арга хэмжээ авах;

2.6.    Цахим ертөнц, мэдээллийн технологи ашиглан үйлдэгдэж байгаа гэмт хэрэг, зөрчлийг шуурхай илрүүлэх, таслан зогсоох үүрэг бүхий нэгжийг байгуулах, энэхүү нэгжийн үйл ажиллагаа явуулах, чиг үүргээ хэрэгжүүлэх нөхцөл, орчныг бүрдүүлэх зорилгоор дижитал /тоон/ ул мөрийг илрүүлэх, бэхжүүлэх талаар үндэсний чадавхийг дээшлүүлэх, дижитал /тоон/ ул мөрийг хураан авах, нотлох баримтаар үнэлэх боломж, нөхцөлийг бүрдүүлэх;

2.7.      Ерөнхий боловсролын сургуулийн зохих шатны сургалтын хөтөлбөрт цахим орчны зохистой хэрэглээний талаархи сэдвийг тусгаж, хэрэгжүүлэх;

2.8.      Интернэт үйлчилгээ үзүүлэгч аж ахуйн нэгжүүдийг IP хаягийн бүртгэлийг хийх техникийн нөхцөл боломжийг бүрдүүлэх;

2.9.   Цахим орчны зохистой хэрэглээний талаархи мэдлэг, мэдээлэл олгох сургалт, нөлөөллийн ажлыг тогтмол зохион байгуулах, хүүхдэд болон эцэг эхчүүд, олон нийтэд зориулсан сургалтын модуль боловсруулах;

2.10. Хүүхдийн чөлөөт цагийг зөв боловсон өнгөрөөх дугуйлан, секц, клуб, хүүхдийн оролцооны байгууллагуудын үйл ажиллагааг дэмжиж, хөгжүүлэх;

2.11.  Хүүхдэд зориулсан, тэдгээрийн насны ангилал, сэтгэл зүй, оюун санааны хөгжилд нийцсэн, тэдгээрт эерэг төлөвшил бүрдүүлэхэд чиглэсэн хөтөлбөр, мэдээлэл, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын үйл ажиллагааг дэмжих.

            Гурав.Хэвлэл, мэдээллийн байгууллага, харилцаа, холбооны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгжүүдэд:

3.1.  Хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээ, мэдээллийг олон нийтэд нээлттэй түгээхээс аль болох татгалзах, түгээсэн тохиолдолд хүүхэд тухайн мэдээллийг хүлээн авахаас урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах зохион байгуулалт, техникийн арга хэмжээ авах;

3.2.  Хүүхдийн эрүүл мэнд, бие махбод, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд сөрөг нөлөө бүхий мэдээ, мэдээллийг олон нийтэд түгээхийн өмнө тэдгээр мэдээллийг хүлээн авч болох насны хязгаарын талаар урьдчилан тогтмол мэдээлэх, мэдээллийн бүтээгдэхүүнд хүүхдийн насны ангилалд тохирох тэмдэг, тэмдэглэгээ байршуулж хэвших;

3.3. Нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хүүхдийн нас, насны онцлог, сэтгэл зүй, ёс суртахууны хөгжил, төлөвшилд тохирсон, тэдгээрийн хөгжлийг дэмжихэд чиглэсэн, хүүхдэд зориулсан бүтээгдэхүүн бүтээх, түгээх, энэ төрлийн үйл ажиллагаанд идэвх санаачилгатай хандах;

3.4. Өөрийн үйл ажиллагааны чиглэлээр хүүхдэд мэдээллийн технологийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэхэд чиглэсэн үр дүнтэй арга хэмжээг тогтмол авч хэрэгжүүлэх.