З.ЭНХБОЛД: Надад ерөнхий сайд болох боломж байсан ч болохгүй
Өнгөрөгч бямба гаригт Өндөрхаан-Мөнххаан-Баруун-Урт чиглэлийн 177.9 км авто замын хөдөлгөөний нээлт Сүхбаатар аймгийн төвд боллоо. Тус арга хэмжээнд УИХ-ын дарга З.Энхболд, Шадар сайд Д.Тэрбишдагва, УИХ-ын гишүүн М.Зоригт, Ж.Батзандан, Монгол Улсын Их Хурлын даргын ахлах зөвлөх, Ажлын албаны дарга С.Ламбаа, Зам тээврийн дэд сайд Х.Ержан, Сүхбаатар аймгийн Засаг дарга Ж.Батсуурь болон албаны бусад хүмүүс оролцсон юм.
Өмнө нь 10 гаруй цаг авто машинаар явж Улаанбаатарт ирдэг болсон бол одоо зургаан цаг орчим яваад ирдэг болжээ. Замыг стандартын дагуу "Арж капитал", "Түм арвижих", "Эм Ай Эл", "Ар Си Эс Си" компаниуд барьж гүйцэтгэсэн байна.
Замын хөдөлгөөний нээлтэд оролцсон УИХ-ын дарга З.Энхболд "Шинэчлэлийн Засгийн газар 2016 он гэхэд бүх аймгийн төвийгнийслэл хоттой хатуу хучилттай авто замаар холбох томоохон зорилтыг дэвшүүлж, нийтдээ 5400 гаруй км авто замын ажил хийхээр төлөвлөсөн. Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд 2500 км авто замыг барьж, их бүтээн байгуулалтын ажлыг эрчимтэй өрнүүлж байна. 85 жилийн түүхтэй Авто замын салбар 2012 он хүртэлх хугацаанд зургаан аймгийн төвийг нийслэлтэй хатуу хучилттай авто замаар холбож байсан бол шинэчлэлийн Засгийн газрын үед хоёрхон жилийн дотор зургаан аймгийн төвийг нийслэлтэй хатуу хучилттай замаар холбож байна. Удахгүй Хөвсгөл аймгийн төвийг нийслэл хоттой холбох 263 км авто замын хөдөлгөөнийг нээх гэж байгаа бол өнөөдөр миний бие Сүхбаатар аймгийн төвийг улсынхаа нийслэлтэй холбох 177.9км хатуу хучилттайавто замын хөдөлгөөнийг нээх ёслолд оролцож байна" гэлээ.
Түүнчлэн Их хурлын дарга "Энэ замыг тавихад М.Зоригт гишүүн их үүрэг гүйцэтгэсэн шүү" гэхэд нээлтэд оролцогчид шинэхэн замаа "Зоригтын зам" хэмээн нэрлээдхэв. Харин Сүхбаатар аймгийн Засаг дарга Ж.Батсуурь "Энэ зам Ази Европыг холбосон зам болно. Далайд гарцгүй манай орон Бичигтийн боомтоор дамжуулан далайд гарах гарц нээгдлээ" гэдгийг онцолсон юм. УИХ-ын гишүүн М.Зоригт "Шинэчлэлийн Засгийн газар байгуулагдсан хоёр жилийн хугацаанд УИХ, Засгийн газар аль аль нь манай аймгийг анхаарч байна. Бид ганцхан авто зам ч биш маш олон ажлыг хийж ард нь гарлаа. Энэ зам ганцхан Сүхбаатарчуудынх биш. Бүх монголчуудын зам, хөгжлийн зам шүү. Сүхбаатарын урд хэсэг Эрдэнэцагаан сум Хятадаас эрчим хүч авдаг байсан бол эрчим хүчний шугамтай боллоо" гэсэн юм.
Замын хөдөлгөөний нээлтийн дараа "Таван эрдэнэ" малтай хорооллын үйл ажиллагаатай УИХ, Засгийн газрын гишүүд танилцав. Аймгийн төвд мал олноор байх нь хүн амын эрүүл мэнд, ялангуяа малаас хүнд халдах халдварт өвчин гарах, хотын тохижилт соёлжилтонд сөрөг нөлөө үзүүлэх өндөр магадлал байсан тул аймгийн төвөөс мал гаргах үйл ажиллагааг авч хэрэгжүүлсэн байна. Малтай хороолол аймгийн төвөөсөө долоон км-ийн зайтай байдаг аж.
Тус аймагт 200 хүүхдийн хүчин чадалтай дотуур байрны барилгыг улсын төсвийн 2.3 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртгөөр богино хугацааны дотор чанарын өндөр түвшинд гүйцэтгэн ашиглалтад оруулсан нь үдээс хойш тууз хайчилснаар нээлтээ хийлээ. Түүнчлэн "Боловсрол" хотхон болон Ахмадын сувиллын нээлт энэ үеэр болсон юм.
Энэ үеэр УИХ-ын дарга З.Энхболдоос тодруулга авав.
-Сүхбаатар аймгийн бүтээн байгуулалтын ажилтай танилцаж байна. Танд ямар сэтгэгдэл төрөв?
-Ж.Батсуурь дарга, М.Зоригт гишүүн нар хийх гэж байгаа ажлаа их тайлбарладаг байсан. Хийнэ хэмээн зураг байсан хороолол өнөөдөр бодитоор бий болжээ. Айлуудаар нь орж үзлээ. 40 сая төгрөгөөр иргэд хаустай болсон байна. Улаанбаатарт 40 саяар гарааш ч авч хүрэхгүй гэдгийг манайхан мэдэж байгаа. Аймгийн удирдлага, компани хоёр анх амласан гэрээгээ биелүүлж валютын ханш өссөн ч гэсэн ажил болчихсон байна. Улсын төсвөөс "Боловсрол" хороололд сургууль, цэцэрлэг барьж өгөх амлалттай байгаа. Энэ жил шинэ обьект бариагүй ч гэсэн БНХАУ-ын буцалтгүй тусламжаар сургуулиудын нэгийг нь бариулахаар сая газар дээр нь шийдлээ. Цэцэрлэгийн асуудлыг шийдэх байх. 21 аймгийг бүтээн байгуулалт хийж байгаагаар нь жагсаавал Сүхбаатар аймаг тэргүүлнэ. Бусад аймгуудтай адилхан хөрөнгө оруулалт авдаг. Гэхдээ өөрсдөө санаачилгатай тул улсаас өгсөн багахан мөнгөөр их ажил хийж байна. "Боловсрол" хороололд улсаас нэг ч төгрөг өгөөгүй. Амласан зүйл нь 200 хүүхдийн дотуур байр байсан. Энэ нь харин ажил болжээ. Сургууль, цэцэрлэг, номын сан барих үүргээ биелүүлнэ гэдгээ хэлсэн. Хүн санаачилгатай, сэтгэлтэй байвал ямар ч ажлыг хийж болдгийг Сүхбаатар аймгийн жишээ харуулж байна.
-Та эдгээр хаусыг найман хувийн орон сууцны зээлд хамруулах тухай ярьсан. Энэ тухайгаа дэлгэрүүлэхгүй юу?
-Найман хувийн зээлийг олон давхар орон сууцанд өгдөг дүрэмтэй. Монголбанкнаас хоёр мэргэжлийн хүнийг нь дагуулж ирээд энэ байшингуудад ч гэсэн зээл өгөх хэрэгтэй гэдгийг хэллээ. Төвлөрсөн дэд бүтэцтэй хаус маягийн амины орон сууцанд зээл өгөхөөр ярьж байгаа. Удахгүй шийдэгдэх байх. Тэгэхээр журам өөрчлөгдөнө.
-Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудал яригдаж байна. Таныг Ерөнхий сайд болох гэж байна гэсэн яриа гараад байгаа?
-Тийм цуурхалд хариу өгөөд байх цаг зав надад байхгүй. Засгийн газрыг томилдог хүн яахаараа Засгийн газрын тэргүүн болно гэж. УИХ Монгол Улсын Үндсэн хуульд зааснаар тогтвортой байгууллага юм. УИХ-ын дарга, гишүүдийг хэдэн гишүүн гарын үсэг зурж огцруулж болдоггүй. УИХ дөрвөн жилдээ тогтвортой ажилла, ажлаа хийж чадахгүй сайдууд, Ерөнхий сайдыг сольж болно. Сайдыг нэг гишүүн, Ерөнхий сайдыг 19 гишүүн огцруулах санал оруулж болно гэдгийг Үндсэн хууль өөрөө агуулсан. Энэ нь Засгийн газрыг солих бол төр засгийн тогтвортой байдалд хамаагүй, УИХ нь тогтвортой байдаг юм аа гэдгийг л хэлж байгаа юм. Надад Ерөнхий сайд болох боломж байсан ч болохгүй. Ерөнхий сайд солигдлоо гэж бодоход УИХ-д АН-ын 35 гишүүн бий. З.Энхболдыг хасаад 34 гишүүнд Ерөнхий сайд болох зам нь нээлттэй гэсэн үг. Би Ерөнхий сайд болохгүй учраас энэ жагсаалтаас намайг хасч болно.