Нойргүйдлийг арилгах зөвлөмжүүд
Долоо хоногийн өдөр бүр тогтсон цагт унтаж, сэрж байх. Нойр нь 24 цагт алгасаж болохгүй зүйл юм. Унтах цагаа 01.00-06.00 хооронд байлгаж, долоо хоног бүр 15 минут нэмж, 00.00 цагт хүргэнэ. Энэ маягаар 15 минутаар нэмсээр, өөрийн хангалттай амарч чадах цагт хүргэнэ.
Нас ахих тусам бие махбодийн нойрны хэмжээ багасна. Нярай хүүхэд өдөрт ойролцоогоор 18 цаг унтдаг бол 10 нас хүрэх үедээ 9-10 цаг унтдаг. Нойрны хугацаа хүн бүрт өөр өөр байдаг. Дундаж хугацаа нь 7-8 цаг байдаг бөгөөд зарим хүн 5 цагт хангалттай амарч чаддаг байхад зарим нь 10 цаг унтаад боссоны дараа амарсан мэдрэмжтэй сэрдэг.
Зөвхөн нойр хүрсэн үедээ л орондоо орж байх хэрэгтэй. Хэрвээ орондоо орсны дараа 15 минут унтахгүй хэвтвэл босоод ямар нэгэн залхуутай, монотон зүйлийг хийх хэрэгтэй. Сэтгүүлийн мэдээ уншиж болох ч өөрийг тань улам сэргээх номыг уншиж хэрэггүй. Мөн угаалга хийх гэх мэт гэрийн ажлыг хийх нь тохиромжгүй. Юм нэхэж, телевиз үзэж болно. Харин компьютер тоглох нь улам идэвхижүүлэх нөлөө үзүүлдэг.
Зарим хүн өдөржин завгүй явсаар орой орондоо орсны дараа л бодож тунгаах зав гардаг. Тийм учраас унтахаас нэг буюу хоёр цагийн өмнө 10 минут орчим тайван хэвтэж өдөр болсон зүйлс, маргааш төлөвлөх зүйлсээ бодох хэрэгтэй. Ингэснээр орондоо орсны дараа ямар нэгэн тунгаах зүйл үлдээхгүй амар амгалан нойрсох боломж бүрдэнэ.
Харуй бүрий болсноос хойш буюу 16 цагаас хойш цай, кофе, кола, шоколад гэх мэт каффейн агуулсан зүйлсийг хэрэглэхгүй байх хэрэгтэй. Тамхинд агуулагдах никотин ч сэргээх нөлөөтэй тул тамхи татахгүй байх хэрэгтэй.
Унтахаасаа хэдэн цагийн өмнө их хэмжээний хоол идэхгүй байх. Таны бие махбод үүнийг боловсруулахын тулд илүү сэргэдэг.
Унтахаасаа өмнө архи уухгүй байх. Архи нь хэдийгээр төв мэдрэлийн тогтолцоог дарангуйлдаг ч нойрыг сааруулдаг. Архины үйлдэл нь ид нойрон дунд нөлөөлж, нойр сэрвэлзүүлдэг.
Стресстэй үедээ орондоо орох үед бухимдсан байдал, уур уцаар нь нойрыг хямраадаг. Ийм байдал удах тусам орондоо орох үед нойр алдуулдаг.
Унтлагынхаа өрөөг боломжийнхоо хирээр тохижуулах хэрэгтэй. Гэрэл нэвтрүүлэхгүйн тулд бараан өнгийн хөшиг татаж, тохилог ор тавьж, өрөөнийхөө температурыг тохиромжтой хэмжээнд байлгах нь нойрсоход таатай байдлыг бүрдүүлнэ. Унтлагын өрөөг зөвхөн унтахад зориулах хэрэгтэй. Телевиз байрлуулахгүй байж, мөн ажлаа тэнд хийхгүй байх нь зүйтэй.
Хэрвээ дуу чимээ ихтэй газар амьдардаг бол чихний бөглөө, гэрэлтэй нөхцөлд унтах бол нүдний хаалт хэрэглэж, хэрвээ амархан даардаг бол дулаан, халдаг хөнжил таныг нойрсоход сайнаар нөлөөлнө.
Нойргүйдэлтэй хүмүүс орондоо орсны дараа унтах гэж хэт хичээх нь их дарамт үзүүлж, нойрсоход саад болно. Тийм учраас орондоо орохдоо өөрийгөө тайвшруулж, гүнзгий амьсгалж, булчингаа чангалах гэх мэт дасгал хийх нь тохиромжтой.
Халуун ваннанд орох. Унтахаас ойролцоогоор 90 минутын өмнө халуун ваннд орох хэрэгтэй. Халуун ус нь булчинг сулруулна. Ванндаа лавендер, ванилла хийх нь стрессийг арилгаж, нойр хүргэх нөлөө үзүүлдэг. Биеийн дулаан өдөр их байж, харин унтах үед буурдаг. Тийм учраас биеийн температур буурах үед өөрийн эрхгүй нойр хүрдэг. Унтахаас 4-5 цагийн өмнө халуун ваннд орох бөгөөд биеийн халуун буурах үед ядарсан мэдрэмж төрж, нойрсоход хялбар болгоно.
Унтахынхаа өмнө ном унших, намуун хөгжим сонсох, халуун сүү буюу ургамлын цай уух хэрэгтэй. Эмийн алтантовчны цайг /Chamomile tea/ олон зууны турш нойрсолтыг дэмжих зорилгоор хэрэглэж иржээ. Кола, кофе, шоколад гэх мэт каффейн агуулсан ундаануудыг хэрэглэхгүй байвал зохино.
Өглөө сэрснийхээ дараа даруй өглөөний наранд гарах юм бол нойрсох-сэрэх мөчлөгийг хэвийн болгоход тусална.