МАРГААШНААС ТАТВАР НЭМЭГДЭНЭ
Ирэх оны нэгдүгээр сараас доорх гурван төрлийн татвар нэмэгдэх юм. Татварын нэмэгдэлд та бэлэн үү. Эрх баригчдын барьж байгаа энэхүү бодлогыг иргэд эсэргүүцэж байгаа. Учир нь Засгийн газар зарлагаа нэмж, 2.4 их наядын алдагдалтай төсөв батлуулсан хэрнээ энгийн иргэдийнхээ нуруун дээр эдийн засгийн хямралыг үүрүүлж байна гэсэн шүүмжлэлийг хэлэх хүмүүс цөөнгүй байна. Зарлагаа танаагүй засгийн орлогоо нэмэх бодлогын үр дүнд ирэх оны нэгдүгээр сарыг 1-нээс буюу долоохон хоногийн дараагаас та ийм төрлийн татварын нэмэгдэлд өртөнө.
Архи, тамхины онцгой албан татвар: Тамхи, согтууруулах ундааны онцгой албан татвар:
- 2018 оноос 10 хувиар,
- 2019 оноос 5 хувиар,
- 2020 оноос эхлэн 5 хувиар тус тус нэмэгдэх юм.
Ингэснээр архины хэрэглээ буурна гэж Сангийн сайд тайлбарласан ч эсрэгээрээ “шагийн архи”, хуурамч архины хэрэглээ ихсэх эрсдэл нүүрлэж буй.
Хувь хүний орлогын албан татвар:
Хувь хүний орлогын албан татварын шатлалыг цалин хөдөлмөрийн хөлс болон түүнтэй адилтгах хөдөлмөр эрхлэлтийн орлогод 2018 оны нэгдүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн 10-25 хувиар 4 шатлал бүхий татвар ногдуулна. Ингэснээр өндөр орлоготой иргэдийн татварын ачаалал нэмэгдэхээр байна. Тухайлбал, сарын 2.5 сая төгрөгийн орлогод 11.2 хувиар, сарын дөрвөн сая төгрөгийн орлогод 15.1 хувиар татвар ногдож байна. Одоогоор 900 мянга орчим татвар төлөгч бүртгэлтэй байгаа бөгөөд нийт татвар төлөгчдийн 92 орчим хувь нь 10 хувиас бага татвар төлөхөөр, үлдэх 8 гаруй хувь нь татварын шатлалд хамрагдаж 10 хувиас их татвар төлөхөөр байгааг Сангийн сайд мэдээлсэн.Тус татвараас төсвийн орлого 2018 онд 51.5 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэх ажээ.
Түүнчлэн, хувь хүний орлогын албан татварын хөнгөлөлт одоогийн хуулиар 84 мянган төгрөг байгааг 2018 онд 120 мянган төгрөг, 2019 онд 160 мянган төгрөг, 2020 онд 200 мянган төгрөг, 2021 онд 240 мянган төгрөг болгон хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээтэй уялдуулан үе шаттай нэмэгдүүлэхээр болсон. Хувь хүний орлогын албан татварын хөнгөлөлтийн хэмжээг 240 мянган төгрөг болгож нэмэгдүүлснээр сарын 1.8 сая төгрөгийн цалин болон түүнтэй адилтгах орлоготой иргэдийн татварын ачаалал буурах бөгөөд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр цалинжиж байгаа иргэд татвар төлөхгүй юм байна. Энэхүү татварын нэмэгдэлтэй холбоотойгоор АНУ-д 1000 ам.долларын орлоготой хүмүүс ядуудаа орж тэтгэмж авдаг бол Монголд 640 ам.долларын цалинтай хүмүүс баяндаа ордог гэсэн шүүмжлэл сошиалд багагүй гарах болсон.
Нийгмийн даатгалын сангийн шимтгэлийг нэмэгдүүлэх:
Нийгмийн даатгалын тухай хуулийн дагуу ажил олгогчийн хөдөлмөрийн хөлсний сан, түүнтэй адилтгах орлого болон даатгуулагчийн хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос төлөх тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн хувь хэмжээг 2017 онд тус бүр 7 хувь, 2018 онд тус бүр 8 хувь, 2019 онд тус бүр 8.5 хувь, 2020 онд тус бүр 9.5 хувьтай байхаар хуульчилсан. Харин сайн дурын даатгуулагчийн тэтгэврийн даатгалд сард төлбөл зохих шимтгэлийн доод хэмжээ нь 2017 онд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний 10 хувиас, 2018 онд 11 хувиас, 2019 онд 11.5 хувиас, 2020 онд 12.5 хувиас багагүй байхаар өөрчлөлт оруулсан.
Энэ бас л иргэдийн шүүмжлэлтэй нүүр тулаад байна. Тухайлбал, байгууллагууд цалингаа нэмэхээ болино. Орлогоо нуух явдал гарна. Эсрэгээрээ төсвийн орлого нэмэгдэх биш далд эдийн засаг өсөх эрсдэл нүүрлэж буй юм. Шударгаар татвар төлдөг хүмүүсээс авах татвараа өсгөж байгаа МАН-ын засаг огт татвар төлдөггүй мянгат малчин, баян лам, дуучин, уяачдаас татвар авахгүй гэдгийг Сангийн сайд нь зарласан.