№

Алдаа, зөрчлийн товч утга

Мөнгөн дүн

Төгрөг

(mэрбум)

Доллар

(сая)

Иен

(сая)

Зөрчил

1.

МУХБ-ны ТУЗ нь гүйцэтгэх удирдлагаас баталсан, тухайн үед хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байсан “МУХБ-ны хэрэгцээнд бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах журам”-ын 3.1.1, 5.1.5, 43.2, 43.2.1 дэх заалтуудыг зөрчин тендер шалгаруулалтыг зохион байгуулалгүйгээр 3,240.0 м2 талбай бүхий ажлын байрны зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгө, 10 ширхэг авто зогсоолыг 27.6 тэрбум төгрөгөөр буюу тухайн үеийн зах зээлийн бодит үнэлгээнээс 10.2 тэрбум төгрөгөөр өндөр үнээр худалдан авсан нь арвилан хэмнэлтгүй зарцуулалт болсон байна.

10.2

зөрчил

2.

МУХБ-ны Гүйцэтгэх удирдлага 2015-2017 онд 5 ажилтныг ажлаас үндэслэлгүйгээр чөлөөлсний улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу буцаан томилогдсон тэдгээр ажилтанд ажиллаагүй хугацааны цалин, НДШ, тэмдэгтийн хураамж зэрэгт нийт 89.5 сая төгрөгийг зарцуулж, байгууллагын хөрөнгийг үр ашиггүй зарцуулжээ.

0.09

зөрчил

3.

Сангийн яам нь 2013 онд Чингис бондын эх үүсвэрээс 1,224.7 сая ам.долларыг Хөгжлийн банкинд төгрөгөөр байршуулснаас 2016  оны 12 дугаар сарын 31-ны өдрийг хүртэл хугацаанд нийт 761.1 тэрбум төгрөгийн ханшийн алдагдал хүлээсэн тооцоо гарч энэ нь төсвийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.4.1 “төсвийг үр ашигтай, хэмнэлттэй байхаар төлөвлөж, зарцуулах” гэж заасныг зөрчсөн байна.

761.1

алдаа

4.

Засгийн газрын 2013 оны 417 дугаар тогтоолыг үндэслэн Япон улсын үнэт цаасны зах зээлд арилжаалсан Самурай бондын 30.0 тэрбум иенийг санхүүгийн үүсмэл хэрэгсэл ашиглан ханшийн эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авалгүйгээр бусад валютад шилжүүлснээс 2014-2017 онд 102.1 тэрбум төгрөгийн ханшийн тэгшитгэлийн алдагдал хүлээсэн байна.

102.1

алдаа

5.

Хэрэгцээ шаардлагыг бүрэн тодорхойлоогүйгээс татан төвлөрүүлсэн Евро бондын ашиглалт хангалтгүй байсан төдийгүй МУХБ мөнгөн хөрөнгийг зохистой удирдаж ажиллаагүйгээс нийт 17.9 сая ам.долларын үр ашиггүй зардал гаргаж, 16.0 сая ам.долларын орлого олох боломжийг алджээ.

17.9

алдаа

6

МУХБ нь Монгол Улсын 2010-2013 оны Төсвийн тухай хуулийн дагуу улсын төсвөөс 16.7-123.0 тэрбум төгрөгөөр дүрмийн сангаа бүрдүүлсэн боловч уг хөрөнгийг удирдлага хангалтгүй дансанд сул байлгаж 1.2-2.2 тэрбум орчим төгрөгийн орлого олох боломжийг алджээ.

1.2

алдаа

7.

ЗГҮЦ-ны өгөөж 2014 оны 10 дугаар сард 15.538-16.15 хувь байхад Улаанбаатар хотын банк, Худалдаа хөгжлийн банкны эзэмшиж байсан 11.0-11.5 хувийн хүүтэй нийт 55.0 тэрбум төгрөгийн ЗГҮЦ-ыг худалдан авснаас 1.7 тэрбум төгрөгийн орлого олох боломж, 2012-2017 оны хугацаанд арилжааны банкуудад зарим төгрөгийн хадгаламжийг Монголбанкны бодлогын хүүгийн түвшнээс 0.05-5.25 пунктээр бага хүүтэйгээр байршуулснаас нийт 17.3 тэрбум төгрөг, ам.долларын хадгаламжийг эх үүсвэрийн хүүгийн түвшнээс 0.25-3.75 пунктээр бага хүүтэй байршуулснаас нийт 0.9 сая ам. долларын орлого олох боломжийг тус тус алдсан гэсэн тооцоолол гарч байна.

19

0.9

зөрчил

8.

МУХБ арилжааны банкуудад байршуулсан мөнгөн хадгаламжийг үндэслэлгүйгээр хугацаанаас нь өмнө буцаан татсан, мөнгөн хадгаламжийг буцаан татах үеийн хүүгийн зөрүүг хамгийн бага түвшинд байлгах бодлого баримтлаагүй зэргээс нийт 3.5 тэрбум төгрөг, 168.0 сая иений хүүгийн орлого олох боломжийг алдсан байна.

3.5

168.0

зөрчил

9.

Арижааны банкаар дамжуулан олгосон1,046.1 тэрбум төгрөгийн зээл олгосон нь МУХБ-ны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1 “ Хөгжлийн банк нь УИХ-ын баталсан Монгол Улсын хөгжлийн томоохон төсөл, хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлэхэд зориулан зээл олгох бөгөөд санхүүжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн жагсаалтыг УИХ-ын жил бүрийн хаврын чуулганаар батална” гэсэн тухай үед хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байсан хуулийн заалтыг зөрчжээ.

1,046.2

алдаа

10.

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яамны захиалгаар Увс аймагт баригдсан 2500 суудалтай наадмын талбайн төсөл, арга хэмжээний төсөвт өртөг нэмэгдсэн асуудлыг хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлэн шалгуулах шаардлагатай байна.

2.0

зөрчил

11.

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт хэрэгжсэн газар тариалангийн бүтээгдэхүүний агуулах барих 8.0 тэрбум төгрөгийн төсөл, арга хэмжээ үр дүнгүй болсон байна.

8.0

зөрчил

12.

УИХ-ын жагсаалтаар батлаагүй байхад Засгийн газрын 2014 оны 274 дүгээр тогтоолоор төслийн санхүүжилтийн үр ашигтай байдлыг хангах, бүтээн байгуулалтыг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай стратеги, санхүү, хууль болон олон нийтийн харилцааны зөвлөх үйлчилгээнд шаардагдах 10.0 сая хүртлэх ам.долларыг зохих журмын дагуу санхүүжүүлэхийг МУХБ-нд зөвшөөрсний дагуу “Эрдэнэс Оюу толгой” ХХК-д 2.49 сая ам.долларын зээлийг олгосон байна.

0.03

2.5

зөрчил

13.

Монгол Улсын 2015 оны төсвийн тухай хуулийн 3 дугаар хавсралтын дагуу онцгой байдлын албаны тоног төхөөрөмжид 19,966,3 сая төгрөг, Засгийн газрын 2014 оны 184 дүгээр тогтоолын дагуу авто замын засвар арчлалтын ажилд 17,164,7 сая төгрөг зарцуулсан нь МУХБ-ны дунд болон урт хугацааны стратеги төлөвлөгөө, бизнес төлөвлөгөөнд тодорхойлсон зорилго, ТУЗ-ийн 2011 оны 13 дугаар тогтоолоор баталсан зээлийн бодлоготой нийцэхгүй байна.

37.1

Алдаа

14.

МУХБ нь эдийн засгийн өсөлтийг хангах тэргүүлэх салбаруудын томоохон төсөл, хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх, импортыг орлох, экспортыг нэмэгдүүлэх, үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх зорилготой боловч тус банкнаас олгосон зээлээр хэрэгжүүлсэн төсөл, арга хэмжээнээс 1,5 сая ам долларыг орон нутгийн чанартай зарим замуудын зураг төсөл боловсруулах ажилд зарцуулсан байна.

1.5

Алдаа

15.

Барилга, хот байгуулалтын яамны захиалгаар хэрэгжүүлсэн 9 төсөл, арга хэмжээ нь 2018 оны эцсийн байдлаар ашиглалтад ороогүй, зээлийн санхүүжилт үр ашиггүй болсон байна.

11.5

Зөрчил

16.

Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолбор байгуулах эсэх нь тодорхойгүй байгаа нь зарцуулсан хөрөнгө үр ашиггүй болгох эрсдэлийг үүсгэж байна

3.9

4.1

Зөрчил

17.

Шинэ төмөр замын төслийн барилга угсралтын ажил 2015 оны 02 дугаар сараас хойш зогссон тул Хөгжлийн банкны эх үүсвэрээр “Шинэ төмөр зам” төслийн санхүүжилтэд зарцуулсан 224,7 сая ам доллар, 3,663,9 сая төгрөгийн хөрөнгийн үр дүн гараагүй, үр ашиггүй болсон байна. Эх үүсвэрийн зардалд жилд 11,8 сая ам доллар, 384,1 сая төгрөг төлж байна.

3.7

224.7

Зөрчил

18.

МТЗ ТӨХК-ий хэрэгцээ, шаардлагыг тооцоолоогүй, Ухаахудаг-Гашуунсухайт чиглэлд 267 км урт төмөр зам барих төслийн гэрээний үндсэн ажил эхлээгүй байхад 28,6 сая ам.долларын өртөгтэй, 65 ширхэг зам засварын тоног төхөөрөмжийг худалдаж авснаас дээрх хөрөнгө ашиглалтгүй, МТЗ ТӨХК-ий үндсэн хөрөнгийн бүртгэлд аваагүй, хөрөнгийн хадгалалт, хамгаалалтыг хариуцах боломжгүйгээс УБТЗ ХНН-д хариуцуулан хадгалуулж байна.

28.6

Зөрчил

19.

МУХБ-ны ТУЗ-ийн 2017 оны 9 дүгээр сарын 7-ны өдрийн 75 дугаар тогтоолоор “Ачлал трейд” ХХК-д эмнэлгийн барилга угсралт, дахин санхүүжилтэд зориулж 15,0 сая хүртэл ам.долларын зээлийг олгохоор шийдвэрлэсэн нь МУХБ-ны Зээлийн бодлогод заасан санхүүжилтийн тэргүүлэх чиглэлд нийцэхгүй байсан бөгөөд ТУЗ-ийн 2017 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдрийн 92 дугаар тогтоолоор тэргүүлэх чиглэлд эрүүл мэндийн салбарыг нэмж баталсан байна.

Хавдар судлалын үндэсний төв нь “Ачлал трейд” ХХК нь зээлийн санхүүжилтээр барьж буй 120 ортой эмнэлгийн барилгыг жилийн 3 сая ам.доллараар түрээслэн 2 жилийн хугацаатай хамтран ажиллах гэрээг 2017 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдөр байгуулсан боловч 3 сая ам.доллараар хэр хугацаанд түрээслэх нь тодорхойгүй, эрх бүхий албан тушаалтан зураагүй буюу харъяалсан сайдын албан ёсны зөвшөөрөлгүй тус гэрээ нь улсын төсөвт үр ашиггүй, арвилан хэмнэлтгүй, ашиг сонирхлын зөрчилтэй байх магадлалтай байна.

36,6

Зөрчил

20.

“Шинэ яармаг”хорооллын 20 ширхэг орон сууцны үл хөдлөх хөрөнгийн барьцааны гэрээг хүчин төгөлдөр бус гэж шийдвэр гаргаснаар зээл барьцаагүй болж эргэн төлөхгүй байх нөхцөл бүрдэж, улмаар хүү төлөгдөөгүйгээс 17.9 тэрбум зээлийг төгрөгөөр төлөх болсноос валютын ханшийн зөрүү 12,6 тэрбум, нийт 30,5 тэрбум төгрөгийн алдагдлыг МУХБ хүлээхээр байна.

30.5

Зөрчил

21.

“Хөтөл” ХХК 2012 оны 10 дугаар сарын 19-нд 61,3 сая ам.долларыг жилийн 7,85 хувийн хүүтэйгээр 8 жилийн хугацаагаар авч 5,5 сая ам долларын хүү, 0.24 сая ам.долларын нэмэгдүүлсэн хүү төлсөн. Үндсэн зээл төлөгдөөгүй 166 хоногоор, хүүгийн төлбөр 622 хоногоор хугацаа хэтэрсэн бөгөөд нийт төлөх зээл, хүү нэмэгдүүлсэн хүүгийн нийлбэр 22.87 сая ам.доллар болж зээл эргэлзээтэй ангилалд шилжсэн байна. “Хөтөл” ХХК нь цементийн үйл ажиллагаанаас олсон гэрээний 5.1.3-т зааснаас бусад борлуулалтын бүх орлогыг Улаанбаатар хотын банкны тоот дансанд төвлөрүүлэх үүрэг хүлээсэн боловч үйлдвэрийн борлуулалтын орлогыг Худалдаа хөгжлийн банкны Хөтөлийн “Цемент-шохой” ХК-ийн дансанд төвлөрүүлэх замаар зээлийг эргэн төлөхөөс зайлсхийж байна. 

61.30

Зөрчил

22.

Ашиглалт муу, эргэн төлөлт хангалтгүй, ангилал буурсан төслүүдийн хэрэгжилтэд тавих хяналтыг сайжруулж, эргэн төлөлтийг хангуулах зохион байгуулалтын арга хэмжээг холбогдох байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлж зээлийг эргүүлэн төлүүлэх, /28 зээл/ зээл төлөгдөх хугацаа болоогүй ч эрсдэлд орсон зээлүүдийн эргэн төлөлтийг хангуулах. /нийт 3 зээл/

786.8

Зөрчил

23.

МУХБ-ны зүгээс зээлийн ашиглалтад тавих хяналт хангалтгүй, дамжуулан зээлийн гэрээнд дэд зээлдэгч зээлийг хугацаанаас нь өмнө төлсөн тохиолдолд эх үүсвэрийг МУХБ татах зохицуулалт байхгүйгээс зарим дэд зээлдэгчийн хугацаанаас өмнө төлсөн эх үүсвэрийг арилжааны банк өөрийн үйл ажиллагаанд ашиглаж, МУХБ нийт 118.7 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэрийг үр ашигтай удирдах боломжийг алдсан байна.

118.7

Алдаа

24.

Салбар хариуцсан яамны зүгээс бодлогын хувьд дэмжигдэж, холбогдох арилжааны банк болон Хөгжлийн банкны шаардлагын хангаж, санхүүжилт олгох зээлийн хорооны шийдвэр гарч зээл олгогдсон боловч төсөл хэрэгжүүлэгч зээлийн хөрөнгийг зориулалтын дагуу зарцуулаагүй байх тул хууль хяналтын байгууллагад шилжүүлэн шалгуулахаар шийдвэрлэв.

Үүнд: “Финаншл алиянс” ХХК-ийн 18,000.0 сая төгрөгийн, “Драгон холдинг” ХХК-ийн “Цэвэр ус савлах, сав баглаа боодлын үйлдвэр байгуулах төсөл”-д 8,400.0 сая төгрөгийн, “Гранд стони” ХХК-1,400.0 сая төгрөгийн, “Чойр хайрхан” ХХК-ийн 1,300.0 сая төгрөгийн зээл.

29.1

Зөрчил

Нийт

3,011,3

341.5

168.0

3,011,3

341.5

168.0

Төгрөг

Доллар

Иен

Зөрчил

944,872.5

322.1

168.0

Алдаа

2,066,385.6

19.4

3,011,258.1

341.5

168.0